Choć śmierć człowieka kojarzy się z najcięższymi przestępstwami, nie zawsze dochodzi do niej w wyniku działania z premedytacją. W polskim prawie istnieje przestępstwo nieumyślnego spowodowania śmierci, które dotyczy sytuacji, gdy sprawca nie chciał śmierci ofiary, ale dopuścił się rażącego zaniedbania lub naruszenia zasad ostrożności. Czym dokładnie jest ten czyn zabroniony i jakie grożą za niego konsekwencje?
Podstawa prawna – art. 155 kodeksu karnego
Nieumyślne spowodowanie śmierci zostało opisane w art. 155 kodeksu karnego:
„Kto nieumyślnie powoduje śmierć człowieka, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.”
Przepis ten ma zastosowanie, gdy sprawca:
- nie chciał doprowadzić do śmierci,
- ale w wyniku jego niedbalstwa, lekkomyślności lub naruszenia przepisów doszło do zgonu,
- i można mu przypisać odpowiedzialność z uwagi na obiektywne zawinienie.
Przykłady z praktyki
Do nieumyślnego spowodowania śmierci może dojść w różnych okolicznościach:
- śmiertelny wypadek drogowy spowodowany przez kierowcę, który nie zachował ostrożności,
- zatrucie pacjenta przez personel medyczny w wyniku błędnej dawki leku,
- śmierć dziecka pozostawionego bez opieki w niebezpiecznym miejscu,
- niewłaściwe zabezpieczenie miejsca pracy skutkujące zgonem pracownika.
Nieumyślność – co to znaczy?
W polskim prawie karnym nieumyślność to działanie bez zamiaru popełnienia przestępstwa, ale z naruszeniem reguł ostrożności. Może mieć dwie formy:
- lekkomyślność – sprawca przewidywał możliwość skutku (np. śmierci), ale bezpodstawnie sądził, że go uniknie,
- niedbalstwo – sprawca nie przewidywał skutku, choć mógł i powinien był go przewidzieć.
Jaka kara grozi za nieumyślne spowodowanie śmierci?
Podstawowy wymiar kary to:
- od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności,
- ale sąd może również zastosować zawieszenie wykonania kary,
- w określonych sytuacjach – warunkowo umorzyć postępowanie lub orzec dozór kuratora.
W praktyce sądy biorą pod uwagę m.in.:
- stopień nieostrożności sprawcy,
- czy sprawca przyznał się do winy i okazał skruchę,
- relację z ofiarą (np. rodzic a dziecko),
- czy nastąpiła natychmiastowa pomoc lub próba naprawienia skutków.
Czy zawsze odpowiada się karnie?
Nie każde tragiczne zdarzenie oznacza automatyczną odpowiedzialność karną. Kluczowe znaczenie ma:
- czy rzeczywiście doszło do złamania obowiązujących przepisów lub zasad,
- czy istniał związek przyczynowy między działaniem sprawcy a śmiercią,
- czy śmierć była możliwa do przewidzenia i uniknięcia.
Podsumowanie
Nieumyślne spowodowanie śmierci to przestępstwo, które dotyczy sytuacji dramatycznych, ale często pozbawionych celowości i złej woli. Choć kodeks karny przewiduje za nie surową odpowiedzialność, wiele zależy od okoliczności konkretnego przypadku. W każdej sprawie dotyczącej tego typu zarzutów warto skorzystać z pomocy doświadczonego adwokata, który oceni zasadność zarzutów i pomoże w obronie.
tel. 32 307 01 77
[email protected]
