Obniżenie alimentów to często konieczność, gdy sytuacja finansowa zobowiązanego do płacenia świadczeń ulegnie pogorszeniu albo zmieniają się potrzeby dziecka. W polskim prawie istnieje możliwość złożenia pozwu o zmianę wysokości alimentów. W tym poradniku wyjaśniamy, w jakich przypadkach można obniżyć alimenty, jak wygląda procedura, jakie dowody są potrzebne oraz przedstawiamy praktyczny wzór pozwu o obniżenie alimentów.

Kiedy można ubiegać się o obniżenie alimentów?

Podstawą prawną jest art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który mówi, że w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej alimentów.

Najczęstsze sytuacje uzasadniające obniżenie:

  • utrata pracy lub znaczne obniżenie wynagrodzenia,
  • choroba lub inwalidztwo zobowiązanego,
  • narodziny kolejnych dzieci i obowiązek alimentacyjny wobec nich,
  • spadek kosztów utrzymania dziecka (np. pełnoletnie dziecko podejmuje pracę),
  • zmiana sytuacji materialnej drugiego rodzica (np. wzrost dochodów).

Jak złożyć pozew o obniżenie alimentów?

Pozew składa się do sądu rejonowego – wydziału rodzinnego i nieletnich, właściwego dla miejsca zamieszkania uprawnionego do alimentów (najczęściej dziecka reprezentowanego przez drugiego rodzica).

Elementy pozwu:

  • oznaczenie stron – powód (zobowiązany do alimentów) i pozwany (uprawniony),
  • żądanie – obniżenie alimentów do wskazanej kwoty,
  • uzasadnienie – opis zmiany stosunków i sytuacji finansowej,
  • wnioski dowodowe – np. umowy o pracę, PIT-y, zaświadczenia lekarskie, zaświadczenia z ZUS, dokumenty o nowych dzieciach na utrzymaniu,
  • wniosek o zabezpieczenie (opcjonalnie) – jeśli sytuacja jest pilna, można prosić o obniżenie jeszcze przed wydaniem wyroku.

Jakie dowody warto dołączyć?

  • zaświadczenia o zarobkach (aktualne PIT, umowa o pracę, zaświadczenie od pracodawcy),
  • dokumenty o kosztach leczenia, niepełnosprawności, inwalidztwa,
  • odpisy aktów urodzenia dzieci, które pojawiły się po ustaleniu alimentów,
  • rachunki i faktury dokumentujące koszty życia.

Wzór pozwu o obniżenie alimentów

[miejscowość], dnia [dd.mm.rrrr]

Do Sądu Rejonowego w [miasto]
Wydział Rodzinny i Nieletnich

Powód: [imię, nazwisko, adres, PESEL]
Pozwany: [imię, nazwisko, adres]

POZEW O OBNIŻENIE ALIMENTÓW

Działając jako zobowiązany do alimentów na rzecz [imię i nazwisko dziecka],
wnoszę o:

1) obniżenie alimentów ustalonych wyrokiem Sądu Rejonowego w [miasto],
sygn. akt [numer], z kwoty [dotychczasowa kwota] zł miesięcznie
do kwoty [nowa kwota] zł miesięcznie, płatnych do dnia [dzień miesiąca],
z góry do rąk matki/opiekuna ustawowego małoletniego,

2) zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Uzasadnienie:
Od czasu wydania orzeczenia nastąpiła zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 k.r.o.
Moje dochody uległy obniżeniu z powodu [np. utraty pracy/choroby]. Ponadto
pozostaję obecnie na utrzymaniu kolejnych dzieci: [imię, nazwisko, data urodzenia].
Koszty mojego utrzymania znacząco wzrosły, a możliwości zarobkowe uległy ograniczeniu.

Dowody:
- zaświadczenie o zarobkach z dnia [data],
- PIT za rok [rok],
- umowa o pracę/zaświadczenie o bezrobociu,
- dokumentacja medyczna (jeśli dotyczy),
- odpisy aktów urodzenia dzieci,
- rachunki dokumentujące koszty utrzymania.

[Podpis powoda]

Najczęstsze błędy przy wnioskach o obniżenie alimentów

  • brak dokładnego uzasadnienia zmiany stosunków,
  • niezałączenie dokumentów finansowych,
  • wnioskowanie o zbyt duże obniżenie, nieadekwatne do realiów,
  • mylenie obniżenia z uchyleniem obowiązku alimentacyjnego.

FAQ

Czy mogę sam obniżyć alimenty bez zgody sądu?

Nie – obowiązek alimentacyjny trwa w wysokości określonej wyrokiem lub ugodą, dopóki sąd go nie zmieni.

Czy mogę wnioskować o obniżenie alimentów z datą wsteczną?

Tak, ale sąd co do zasady obniża alimenty od dnia wniesienia pozwu, rzadziej – wstecznie.

Jak długo trwa postępowanie?

Od kilku miesięcy do roku, w zależności od obciążenia sądu i stopnia sporu.

Podsumowanie

Obniżenie alimentów wymaga wykazania realnej zmiany stosunków. Kluczowe są dowody – im więcej dokumentów przedstawi powód, tym większe szanse na pozytywne rozstrzygnięcie. Warto dobrze przygotować pozew, aby uniknąć wieloletnich procesów i skutecznie dostosować wysokość świadczenia do obecnych możliwości finansowych.

Powiązane artykuły

tel. 32 307 01 77
[email protected]

Wyrażam zgodę na przetwarzanie danych osobowych zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych w związku z wysłaniem zapytania przez formularz kontaktowy. Podanie danych jest dobrowolne, ale niezbędne do przetworzenia zapytania. Zostałem/am poinformowany/a, że przysługuje mi prawo dostępu do swoich danych, możliwość ich poprawiania, żądania zaprzestania ich przetwarzania.

Ile to 4 + 2?

Powiązane wpisy