Rozwód to nie tylko zakończenie związku formalnego, ale również początek poważnych rozliczeń majątkowych. W wielu przypadkach to właśnie kwestie finansowe wywołują największe emocje i przedłużają postępowanie po rozwodzie. Kluczowe pytania dotyczą tego, co stanie się z mieszkaniem, kredytem hipotecznym, środkami na wspólnych kontach czy firmą jednego z małżonków. W niniejszym artykule przedstawiamy, jak wygląda podział majątku wspólnego w praktyce, jakie zasady obowiązują w 2025 roku i na co należy zwrócić szczególną uwagę.
Jakie składniki wchodzą w skład majątku wspólnego?
Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy prawa wspólność majątkowa. Oznacza to, że wszystkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania małżeństwa – z wyjątkiem tych wyłączonych ustawowo – stają się majątkiem wspólnym. Należą do niego m.in.:
- wspólnie zakupione mieszkanie lub dom,
- kredyty zaciągnięte wspólnie (np. hipoteczne),
- dochody z pracy i działalności gospodarczej,
- samochody, sprzęt elektroniczny, meble,
- środki zgromadzone na wspólnym koncie bankowym.
Majątkiem osobistym każdego z małżonków pozostają natomiast składniki nabyte przed ślubem, otrzymane w drodze dziedziczenia, zapisu lub darowizny (chyba że darowizna została wyraźnie uczyniona na rzecz obojga małżonków).
Co dzieje się z mieszkaniem po rozwodzie?
Jeśli małżonkowie wspólnie nabyli nieruchomość w trakcie trwania wspólności majątkowej, to wchodzi ona w skład majątku wspólnego. Po rozwodzie możliwe są trzy podstawowe scenariusze:
- Sprzedaż nieruchomości i podział uzyskanej kwoty – najprostsze rozwiązanie, ale wymaga współpracy i zgody obu stron.
- Przyznanie mieszkania jednemu z małżonków z obowiązkiem spłaty drugiego – popularne w przypadku, gdy jedna ze stron chce nadal mieszkać w lokalu.
- Współwłasność po rozwodzie – rozwiązanie tymczasowe, gdy strony nie mogą dojść do porozumienia. Wymaga osobnego uregulowania w przyszłości.
Warto pamiętać, że sąd dokonujący podziału majątku nie zajmuje się równoczesnym zniesieniem współwłasności, jeśli strony nie zgłoszą takiego żądania. W przypadku konfliktu, konieczne może być oddzielne postępowanie cywilne.
Jak sąd podchodzi do kredytu hipotecznego po rozwodzie?
Jednym z najtrudniejszych aspektów podziału majątku jest kredyt hipoteczny. Z punktu widzenia banku, rozwód nie zmienia obowiązków kredytobiorców – oboje małżonkowie w dalszym ciągu odpowiadają solidarnie za spłatę zobowiązania.
W praktyce oznacza to, że nawet jeśli sąd przyzna nieruchomość jednemu z małżonków, to bank nadal może dochodzić spłaty kredytu od obu stron. Aby wyłączyć jednego z małżonków z kredytu, konieczne jest zawarcie nowej umowy z bankiem, co zazwyczaj wiąże się z analizą zdolności kredytowej osoby, która ma przejąć całość długu.
W przypadku niemożności uzyskania takiej zgody, sądy często przyznają nieruchomość tej stronie, która ma lepszą sytuację finansową i może realnie kontynuować spłatę kredytu.
Jak wygląda podział firmy po rozwodzie?
Jeśli działalność gospodarcza została założona w trakcie trwania wspólności majątkowej, to jej wartość (w sensie majątkowym) może podlegać podziałowi. Nie oznacza to jednak, że drugi małżonek automatycznie staje się współwłaścicielem firmy – przysługuje mu natomiast udział w jej wartości rynkowej na dzień ustania wspólności.
Wycena firmy dokonywana jest najczęściej przez biegłego, który bierze pod uwagę wartość sprzętu, stany magazynowe, umowy handlowe, a także tzw. wartość niematerialną (renoma, baza klientów). Po oszacowaniu wartości, sąd może:
- przyznać firmę jednemu z małżonków i zobowiązać go do spłaty udziału drugiego,
- w wyjątkowych przypadkach – nakazać jej sprzedaż i podział środków.
Sprawy dotyczące przedsiębiorstw bywają skomplikowane i wymagają doświadczenia prawnika z zakresu zarówno prawa rodzinnego, jak i gospodarczego.
Ile kosztuje podział majątku po rozwodzie?
W przypadku zgodnego wniosku stron o podział majątku, opłata sądowa wynosi 300 zł. Jeśli jednak strony nie są zgodne i sąd musi samodzielnie ustalać skład majątku i jego wartość, opłata wzrasta do 1000 zł.
Dodatkowo, strony muszą liczyć się z ewentualnymi kosztami opinii biegłych (np. przy wycenie nieruchomości lub firmy) oraz z wynagrodzeniem pełnomocników. Koszt prowadzenia sprawy przez adwokata ustalany jest indywidualnie – zazwyczaj od 5000 zł przy sporach o majątek o wartości od 200 tys. zł wzwyż.
Jakie błędy popełniają małżonkowie przy podziale majątku?
Najczęściej spotykane problemy to:
- brak udokumentowania wydatków i wkładów własnych,
- pomijanie długów jako elementu majątku wspólnego,
- nierozróżnianie majątku wspólnego od osobistego,
- chęć „ukarania” byłego małżonka poprzez sztuczne zaniżenie wartości majątku,
- rezygnacja z pomocy adwokata przy skomplikowanych podziałach.
Warto mieć świadomość, że każde postępowanie podziałowe wymaga rzetelnego przygotowania, przedstawienia dowodów oraz profesjonalnej argumentacji.
Jak może pomóc adwokat w sprawie o podział majątku?
Adwokat z Katowic, specjalizujący się w sprawach rodzinnych, może:
- przeprowadzić analizę majątku i ocenić, co wchodzi w skład wspólności,
- doradzić strategię – np. czy lepiej dochodzić podziału w ramach sprawy rozwodowej, czy po jej zakończeniu,
- przygotować wniosek o podział i komplet dowodów (faktury, operaty, wyceny),
- reprezentować klienta w negocjacjach i w sądzie,
- pomóc w rozliczeniach związanych z kredytem i firmą.
W przypadku sporów o mieszkanie, kredyt czy działalność gospodarczą profesjonalne wsparcie procesowe jest kluczowe dla zabezpieczenia interesów klienta i uniknięcia kosztownych błędów.
tel. 32 307 01 77
[email protected]
