Uchwała Sądu Najwyższego III CZP 65/23, wydana 11 września 2024 roku, dotyczy
ustalania wysokości odszkodowania w przypadku szkód częściowych w pojazdach mechanicznych. Główną kwestią rozpatrywaną w uchwale była sytuacja, w której poszkodowany nie może dokonać naprawy pojazdu, np. ze względu na jego wcześniejsze zbycie lub uprzednią naprawę. Uchwała ta rozstrzygała spór istniejący w orzecznictwie sądów na temat sposobu określania wysokości odszkodowania w takich przypadkach. Nie da się ukryć, że dla części poszkodowanych
uzyskanie odszkodowania zostało ograniczone przez Sąd Najwyższy.
O czym orzekł Sąd Najwyższy w kontrowersyjnej uchwale III CZP 65/23?
Sąd Najwyższy orzekł, że w sytuacji, gdy naprawa pojazdu przez poszkodowanego staje się niemożliwa, nieuzasadnione jest ustalanie wysokości odszkodowania jako równowartości hipotetycznych kosztów naprawy. Tym samym, sąd nie podzielił stanowiska, które pozwalałoby na ustalenie odszkodowania na podstawie kosztorysu bez obowiązku rzeczywistej naprawy uszkodzonego pojazdu. Rozstrzygnięcie to ma znaczenie praktyczne, gdyż zmienia podejście do sposobu wyliczania odszkodowań, co wpływa na rynek ubezpieczeniowy oraz relacje między poszkodowanymi a ubezpieczycielami
.
Decyzja ta oznacza, że poszkodowani, którzy nie dokonają naprawy pojazdu lub sprzedadzą go w stanie uszkodzonym, nie mogą domagać się
odszkodowania w wysokości kosztów naprawy. Uchwała wprowadza większą pewność prawa, ale jednocześnie może ograniczyć możliwości dochodzenia roszczeń przez poszkodowanych. Rzecznik Finansowy wyraził zastrzeżenia co do treści uchwały, twierdząc, że różnicowanie poszkodowanych w zależności od ich działań po szkodzie jest sprzeczne z konstytucyjną zasadą równości wobec prawa oraz z dyrektywami Unii Europejskiej dotyczącymi ubezpieczeń komunikacyjnych.
Jak Sąd Najwyższy argumentuje swoje stanowisko odnośnie uzyskania odszkodowania przez osoby, które np. sprzedały swój samochód?
Sąd Najwyższy w uchwale z 11 września 2024 r. (III CZP 65/23) orzekł, że gdy naprawa pojazdu stała się niemożliwa, np. wskutek jego sprzedaży w stanie uszkodzonym lub wcześniejszej naprawy, nie można ustalać odszkodowania na podstawie hipotetycznych kosztów naprawy. SN podkreślił, że odszkodowanie musi odpowiadać rzeczywistej wielkości szkody, a stosowanie kosztorysów w takich przypadkach mogłoby prowadzić do nieuzasadnionego wzrostu roszczeń.
Sąd Najwyższy wyjaśnił, że stosowanie metody kosztorysowej w przypadku naprawionego lub sprzedanego uszkodzonego pojazdu nie jest uzasadnione, zgodnie z aktualnymi przepisami prawa cywilnego. Jeśli pojazd został naprawiony, szkoda równa jest rzeczywistym kosztom naprawy i ewentualnej utracie wartości pojazdu. W przypadku sprzedaży pojazdu, szkoda to różnica między ceną sprzedaży a wartością sprzed wypadku. Rozmiar szkody należy ustalić według metody dyferencyjnej, uwzględniając wpływ zdarzenia na majątek poszkodowanego.
Więcej szczegółów
tutaj.
