Instytucja listu żelaznego dedykowana jest głównie podejrzanym lub oskarżonym, którzy, z obawy przed tymczasowym aresztowaniem, zdecydowali się opuścić granice kraju. Jest to sytuacja często spotykana, zwłaszcza gdy oskarżony przebywający za granicą chce aktywnie uczestniczyć w toczącym się postępowaniu karnym, zachowując wolność do czasu prawomocnego zakończenia sprawy. W jaki sposób uzyskać list żelazny?
Jak otrzymać list żelazny?
Aby otrzymać list żelazny, konieczne jest spełnienie dwóch głównych warunków: przebywania za granicą oraz złożenia oświadczenia, o którym mówi artykuł 281 k.p.k. Oskarżony za granicą składa oświadczenie, że stawi się do sądu lub prokuratury w określonym terminie poprzez wniosek o wydanie listu żelaznego do właściwego sądu okręgowego. Sąd ten może także wymagać poręczenia majątkowego przed wydaniem listu żelaznego.
List żelazny może być rozważany nawet w przypadku oskarżonego utrudniającego postępowanie, przebywającego za granicą w miejscu trudno dostępnym lub gdy wydanie go przez inne państwo jest niemożliwe. Istnieje możliwość odwołania listu żelaznego przez sąd w przypadku niespełnienia warunków.
Co gwarantuje list żelazny?
List żelazny gwarantuje udział oskarżonemu w postępowaniu karnym na wolności do czasu prawomocnego zakończenia sprawy, uchylając jednocześnie postanowienie o tymczasowym aresztowaniu zgodnie z artykułem 281 § 4 k.p.k. Jednak oskarżony musi spełnić pewne warunki, takie jak stawienie się na wezwanie sądu, pozostawanie w kraju, uzyskanie pozwolenia na opuszczenie miejsca pobytu, nienakłanianie świadków do składania fałszywych zeznań itp.
Ochrona listu żelaznego ogranicza się do konkretnego postępowania, do którego został wydany. Nie obejmuje innych spraw, zwłaszcza tych, gdzie oskarżony został już prawomocnie skazany. List żelazny nie uchyla również wykonania wyroku skazującego na karę pozbawienia wolności.
Stała praca za granicą, a wniesienie listu żelaznego nie powinna napotkać żadnych przeszkód, przy czym uzyskanie listu żelaznego i jednoczesna zgoda prokuratora na stałe zatrudnienie za granicą stanowią bardziej złożoną konstrukcję.
Warto zauważyć, że sąd może odwołać list żelazny, gdy oskarżony nie spełni któregoś z warunków określonych powyżej. Przepisy kodeksu postępowania karnego stanowią, że list żelazny
w postępowaniu przygotowawczym może być wydany na wniosek prokuratora lub bez jego sprzeciwu,
a sprzeciw prokuratora nie jest dla sądu wiążący.
Jak skonstruować list żelazny?
Gotowe szablony wniosku i oświadczenia są dostępne publicznie w sieci, jednak ze względu na liczne trudności związane z tym rozwiązaniem, zaleca się skonsultowanie się z kancelarią prawną, aby maksymalnie zwiększyć szanse na skuteczne skorzystanie z możliwości listu żelaznego.
