Co zrobić, gdy były partner nie oddaje dziecka po kontaktach?

Ustalony kontakt z dzieckiem to nie tylko prawo, ale i obowiązek – zarówno dla rodzica, który je realizuje, jak i dla tego, który dziecko przekazuje. Niestety, w praktyce często zdarzają się sytuacje, gdy po weekendzie, świętach czy wakacjach jeden z rodziców nie oddaje dziecka w ustalonym terminie. Co wtedy zrobić? Jakie są możliwości prawne i jak reagować, by nie pogorszyć sytuacji dziecka? Oto kompleksowy przewodnik dla rodziców mierzących się z takim problemem.

Obowiązek oddania dziecka po kontaktach – co wynika z prawa?

Jeśli kontakty zostały uregulowane przez sąd – czy to w wyroku rozwodowym, postanowieniu zabezpieczającym, czy w osobnym postępowaniu – to mają one moc wiążącą. Rodzic, który dziecka nie oddaje, narusza postanowienie sądu i może ponieść z tego tytułu odpowiedzialność – cywilną, a nawet karną.

Obowiązek zwrotu dziecka wynika wprost z art. 598¹⁵ §1 k.p.c. – zgodnie z którym sąd może nakazać zapłatę sumy pieniężnej za każdy przypadek naruszenia ustalonych kontaktów.

Nieoddanie dziecka – kiedy to poważne naruszenie?

Nie każdy przypadek drobnego opóźnienia w zwrocie dziecka będzie uznany za nadużycie. Ale już:

• celowe przeciąganie zwrotu (np. „dziecko nie chce wracać”),
• przetrzymywanie dziecka przez kilka dni lub tygodni,
• odmowa oddania mimo prób kontaktu,
• ukrywanie miejsca pobytu dziecka,

– to już sytuacje, które można i trzeba zgłosić do sądu lub organów ścigania.

Jakie masz możliwości prawne?

✅ 1. Wezwanie do dobrowolnego oddania dziecka

Najpierw warto wezwanie pisemne (SMS, e-mail, listem poleconym) z informacją o konsekwencjach prawnych. Takie wezwanie jest dowodem, że próbowałeś rozwiązać sprawę polubownie.

✅ 2. Wniosek do sądu o zagrożenie karą pieniężną

Jeśli rodzic uporczywie nie oddaje dziecka, możesz złożyć do sądu rejonowego:

• Wniosek o zagrożenie nakazem zapłaty określonej sumy pieniężnej za każdy przypadek naruszenia (art. 598¹⁵ §1 k.p.c.)
• Po tym – w razie ponownego naruszenia – wniosek o zasądzenie tej kary (598¹⁶ §1 k.p.c.)

To skuteczne narzędzie – sądy często zasądzają kwoty 500–1000 zł za każde naruszenie.

✅ 3. Zawiadomienie do prokuratury – art. 211 k.k.

Jeśli dziecko jest celowo zatrzymywane lub ukrywane, możesz zawiadomić policję lub prokuraturę. Art. 211 kodeksu karnego przewiduje karę za bezprawne zatrzymanie osoby małoletniej poniżej 15. roku życia.

Uwaga: organy ścigania działają ostrożnie w sprawach rodzinnych – musisz mieć dowody (np. korespondencję, nagrania, brak kontaktu, brak powrotu w terminie).

Jak wygląda procedura sądowa?

1. Składasz wniosek o zagrożenie karą pieniężną

– do sądu rejonowego wydziału rodzinnego. Opłata: 100 zł.

2. Sąd wydaje postanowienie

– że za każdy przypadek naruszenia obowiązku oddania dziecka rodzic zapłaci np. 500 zł.

3. Po kolejnym naruszeniu

– składasz drugi wniosek o „wyegzekwowanie” kary – sąd zasądza konkretną kwotę.

Można łączyć to postępowanie z zawiadomieniem karnym, ale lepiej najpierw wykorzystać środki cywilne.

Nieoddanie dziecka po kontaktach a alienacja rodzicielska

Przetrzymywanie dziecka, brak kontaktu z drugim rodzicem, przedstawianie go w negatywnym świetle – to wszystko może świadczyć o alienacji rodzicielskiej. Jest to poważne naruszenie dobra dziecka i może stanowić podstawę do:

• zmiany miejsca pobytu dziecka,
• ograniczenia lub zawieszenia władzy rodzicielskiej,
• wystąpienia z wnioskiem o uregulowanie kontaktów na nowo.

Sądy coraz częściej uznają, że celowe utrudnianie kontaktów może być podstawą do istotnej ingerencji we władzę rodzicielską.

Jak zabezpieczyć się na przyszłość?

• Warto mieć pisemne potwierdzenie przekazania i odbioru dziecka (SMS, e-mail, wiadomość WhatsApp),
• Wprowadzić do orzeczenia sądu precyzyjne godziny, miejsca i tryb przekazania dziecka,
• Zadbać o kontakt elektroniczny z dzieckiem (telefon, kamera), jeśli nie ma możliwości osobistych spotkań,
• W razie powtarzających się incydentów – dokumentować wszystko i działać szybko.

Podsumowanie

Nieoddanie dziecka po zakończonych kontaktach jest poważnym naruszeniem orzeczenia sądu i może prowadzić do dotkliwych konsekwencji – zarówno cywilnych, jak i karnych. Jeśli Twój były partner przetrzymuje dziecko, reaguj zdecydowanie, ale zgodnie z prawem. Sądy oferują konkretne narzędzia – jak kary pieniężne czy zmiana opieki – ale kluczem jest szybka i dobrze udokumentowana reakcja.

Nasza kancelaria z Katowic oferuje kompleksową pomoc w sprawach kontaktów z dzieckiem i egzekucji postanowień sądu. Reprezentujemy rodziców w trybie pilnym – również w sytuacjach przemocowych i konfliktowych.

Jeśli masz problem z egzekucją kontaktów z dzieckiem, były partner przetrzymuje dziecko lub narusza ustalenia sądu – skorzystaj z pomocy adwokata od spraw rodzinnych w Katowicach. Nasza kancelaria reprezentuje rodziców w sprawach o kontakty, ograniczenie władzy rodzicielskiej, alienację i wykonywanie postanowień sądowych.

tel. 32 307 01 77
[email protected]