Nękanie przez byłego partnera lub partnerkę to doświadczenie, które może przybierać różne formy – od niechcianych wiadomości, przez uporczywe śledzenie, aż po groźby i próby wpływania na życie osobiste lub zawodowe. Choć często bagatelizowane przez otoczenie, prawo przewiduje konkretne środki ochrony dla ofiar stalkingu, także w relacjach po rozstaniu.
Co to jest nękanie w świetle prawa?
Nękanie to tzw. stalking – przestępstwo określone w art. 190a §1 Kodeksu karnego:
„Kto przez uporczywe nękanie innej osoby wzbudza u niej uzasadnione poczucie zagrożenia lub istotnie narusza jej prywatność, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.”
W przypadku gdy działania prowadzą do targnięcia się ofiary na życie – kara może sięgnąć do 10 lat pozbawienia wolności.
Jakie zachowania byłego partnera mogą być uznane za nękanie?
Nękanie nie musi oznaczać przemocy fizycznej. To przede wszystkim:
- ciągłe telefony, SMS-y, wiadomości w mediach społecznościowych,
- przyjeżdżanie pod dom lub miejsce pracy,
- śledzenie, obserwacja, próby kontaktu przez znajomych,
- publiczne obrażanie lub szkalowanie,
- groźby lub sugestie samobójstwa, jeśli partner nie wróci,
- tworzenie fałszywych kont, stalking internetowy (cyberstalking).
Co zrobić, jeśli były partner nie daje spokoju?
Najważniejsze to zacząć zbierać dowody. Nękanie często przybiera formę cyfrową, więc istotne są:
- zrzuty ekranu z wiadomości, maili, social media,
- nagrania rozmów lub obecności w miejscu zamieszkania/pracy,
- zeznania świadków (np. sąsiadów, współpracowników),
- raporty policyjne lub zgłoszenia interwencji.
Im więcej materiału dowodowego, tym większa szansa na skuteczną reakcję organów ścigania i sądu.
Jakie środki prawne przysługują ofierze?
- Zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa (art. 190a kk),
- Wniosek o zakaz zbliżania się i kontaktowania – tymczasowy lub w ramach środka karnego,
- Wniosek o zakaz przebywania w określonych miejscach – np. miejsce zamieszkania, przedszkole dzieci, praca,
- Postępowanie cywilne o ochronę dóbr osobistych – np. zakaz naruszania prywatności, przeprosiny, odszkodowanie,
- Sprawa o ograniczenie lub pozbawienie władzy rodzicielskiej – jeśli stalking ma wpływ na dzieci.
Czy można działać bez zgody prokuratury?
Tak. Po nowelizacji przepisów wiele spraw o nękanie można prowadzić również z inicjatywy pokrzywdzonego – w ramach oskarżenia prywatnego lub z pomocą pełnomocnika.
W przypadkach nagłych warto wezwać policję i domagać się założenia tzw. Niebieskiej Karty, która może pomóc w zbudowaniu dokumentacji do dalszego postępowania.
Jak wygląda postępowanie karne w sprawie o stalking?
Typowe etapy:
- Zgłoszenie sprawy na policję lub do prokuratury,
- Przesłuchanie pokrzywdzonego i analiza materiału dowodowego,
- Wydanie postanowienia o wszczęciu śledztwa,
- Przesłuchanie byłego partnera i ewentualne postawienie zarzutów,
- Wniosek o środki zapobiegawcze – zakaz kontaktu, zbliżania się, eksmisja,
- Skierowanie aktu oskarżenia do sądu.
Podsumowanie
Nękanie przez byłego partnera to poważny problem, który może prowadzić do zaburzeń psychicznych, strachu, izolacji społecznej i poważnych konfliktów rodzinnych. Polskie prawo daje konkretne narzędzia do obrony – ale konieczne jest szybkie i dobrze udokumentowane działanie.
Jeśli jesteś ofiarą stalkingu ze strony byłego partnera – skontaktuj się z kancelarią. Pomagamy uzyskać zakaz zbliżania się, zabezpieczenie sądowe i przygotować skuteczną linię obrony.
Przeczytaj także: