Nieopłacenie grzywny nałożonej wyrokiem sądu może mieć poważne konsekwencje – włącznie z zamianą jej na zastępczą karę pozbawienia wolności. Taki scenariusz reguluje art. 65 kodeksu karnego wykonawczego. W praktyce kancelarie adwokackie coraz częściej pomagają osobom, którym grozi więzienie wyłącznie dlatego, że nie stać ich na zapłatę grzywny. Sprawdź, jak wygląda procedura, kto może trafić do aresztu i jak się przed tym bronić.
Art. 65 k.k.w. – co mówi przepis?
Zgodnie z treścią art. 65 § 1 k.k.w.:
„Jeżeli skazany nie uiścił grzywny w całości, sąd zarządza wykonanie kary zastępczej pozbawienia wolności w wymiarze odpowiadającym liczbie stawek dziennych lub wysokości grzywny przeliczonej na dni pozbawienia wolności.”
Sąd przelicza stawki na dni więzienia przyjmując, że 1 dzień pozbawienia wolności odpowiada jednej stawce dziennej lub 20 zł grzywny, jeśli kara została orzeczona kwotowo.
Kiedy można uniknąć więzienia za niezapłaconą grzywnę?
Przed zamianą grzywny na więzienie sąd musi rozważyć inne możliwości:
- wyegzekwowanie należności przez komornika,
- zamianę grzywny na prace społecznie użyteczne,
- rozłożenie grzywny na raty (art. 49 § 1 k.k.w.),
- umorzenie grzywny w całości lub części z uwagi na wyjątkową sytuację życiową (art. 51 k.k.w.).
Wniosek o zamianę grzywny na karę więzienia to ostateczność – ale w praktyce sądy coraz częściej z niej korzystają, jeśli skazany nie kontaktuje się z kuratorem ani nie podejmuje żadnych działań.
Jak wygląda procedura z art. 65 k.k.w.?
Postępowanie toczy się w trybie wykonawczym, a jego przebieg wygląda zazwyczaj następująco:
- Grzywna nie została opłacona w terminie.
- Sąd wzywa skazanego do zapłaty lub do złożenia wyjaśnień.
- W razie braku reakcji sąd zarządza zastępczą karę pozbawienia wolności.
- Na zarządzenie przysługuje zażalenie – warto z niego skorzystać z pomocą adwokata.
Ważne: sąd nie przeprowadza pełnego procesu – decyzję podejmuje w ramach postępowania wykonawczego. Skuteczna obrona polega na szybkim złożeniu wniosku np. o rozłożenie grzywny na raty lub zamianę na prace społeczne.
Rola adwokata w sprawach z art. 65 k.k.w.
Obrona w sprawie o zamianę grzywny polega m.in. na:
- sprawdzeniu poprawności wezwania i doręczeń,
- wskazaniu przyczyn nieuiszczenia grzywny (np. brak pracy, sytuacja rodzinna),
- złożeniu wniosku o zamianę grzywny na pracę społeczną lub raty,
- przygotowaniu zażalenia na zarządzenie kary zastępczej,
- w skrajnych przypadkach – wniosku o umorzenie grzywny z uwagi na nadzwyczajną sytuację.
Doświadczony obrońca potrafi przekonać sąd, że kara więzienia jest środkiem nieadekwatnym i niepotrzebnym – szczególnie gdy skazany współpracuje i wykazuje chęć uregulowania należności.
Podsumowanie
Zamiana grzywny na więzienie to realne ryzyko dla wielu osób – także tych, które nie miały do czynienia z sądem od czasu wyroku. Dzięki szybkiej reakcji i pomocy obrońcy można jednak uniknąć aresztu i doprowadzić do korzystnego zakończenia sprawy. Każda sytuacja wymaga indywidualnej analizy – ale milczenie i bezczynność to najgorsza z możliwych strategii.
tel. 32 307 01 77
[email protected]
