Wymogi przed zawarciem małżeństwa w Polsce
Zgodnie z przepisami Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, osoby planujące wziąć ślub muszą dostarczyć odpowiednie dokumenty wymagane do zawarcia małżeństwa, jak określono w ustawie z 28 listopada 2014 r. o aktach stanu cywilnego. Według tych przepisów, osoba chcąca wziąć ślub musi osobiście przedstawić swoje dokumenty tożsamości kierownikowi urzędu stanu cywilnego lub konsulowi. Osoba ta również składa tzw. zapewnienie na piśmie, które potwierdza, że nie ma świadomości żadnych okoliczności, które uniemożliwiają zawarcie małżeństwa. W ramach tego zapewnienia należy potwierdzić, że nie pozostaje się w innym małżeństwie, co jest szczególnie ważne, ponieważ polskie prawo nie akceptuje wielożeństwa.
Zakaz wielożeństwa w polskim prawie
W Polsce wielożeństwo jest zabronione zgodnie z przepisami Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego. Art. 13, par. 1 tego kodeksu stanowi, że osoba, która już jest w związku małżeńskim, nie może zawrzeć kolejnego małżeństwa. Bigamia jest uznawana za przestępstwo. Zgodnie z art. 206 Kodeksu Karnego, osoba, która zawiera małżeństwo, pomimo że jest już w innym małżeństwie, może być ukarana grzywną, karą ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności nawet do dwóch lat.
Procedura unieważnienia małżeństwa bigamicznego
Unieważnienie małżeństwa w przypadku bigamii może być żądane nie tylko przez samego małżonka, ale również przez osoby zainteresowane. Zgodnie z przepisami, unieważnienia małżeństwa z powodu pozostawania jednego z małżonków w poprzednim związku małżeńskim może domagać się każdy, kto ma w tej kwestii uzasadniony interes. Inicjatywę w tej sprawie może również podjąć prokurator.
Wyjątki i interpretacje prawne
Ważne jest, aby zauważyć, że jeśli poprzednie małżeństwo zostało zakończone, na przykład przez rozwód czy unieważnienie, unieważnienie nowego małżeństwa z powodu pozostawania w poprzednim związku małżeńskim nie jest możliwe, chyba że poprzednie małżeństwo zakończyło się zgonem jednej ze stron, która następnie zawarła nowe małżeństwo, pozostając formalnie nadal w poprzednim związku małżeńskim.
Stanowisko Sądu Najwyższego
W przypadku spraw dotyczących unieważnienia małżeństwa bigamicznego, sąd nie może odrzucić żądania unieważnienia, powołując się na zasady współżycia społecznego, zgodnie z art. 5 Kodeksu Cywilnego. W sprawach dotyczących unieważnienia małżeństwa z powodu bigamii, przepis art. 5 Kodeksu Cywilnego nie ma zastosowania, niezależnie od tego, jakie konsekwencje unieważnienie małżeństwa może mieć dla współmałżonka. Zawarcie małżeństwa bigamicznego, które jest przestępstwem, oraz utrzymywanie takiego małżeństwa, jest rażącym naruszeniem obowiązującego prawa i obraża poczucie moralności społeczeństwa. Dlatego likwidacja tego stanu rzeczy jest w interesie społecznym wyższego rzędu, który ma pierwszeństwo przed indywidualnymi interesami jednostki – Sąd Najwyższy w wyroku z 13 kwietnia 1973 r. w sprawie II CR 106/73.
