Sam rozwód i opieka nad dzieckiem po rozwodzie to trudny temat. Choć zasady dzielenia opieki nad dzieckiem powinny mieć zawsze na celu jego dobro, to często ustalenia dotyczące tej kwestii przebiegają w napiętej i nerwowej atmosferze. Kto zatem decyduje o tym, komu przyznana zostanie opieka nad dzieckiem – sąd czy rodzice?
Rodzice zawsze w pierwszej kolejności decydują, komu przyznana zostanie opieka nad dzieckiem oraz jak będzie ona sprawowana. W przypadku wspólnego porozumienia stron w sprawie może być zastosowana opieka naprzemienna, a sąd może przychylić się do takiego rozwiązania. Taki sposób wykonywania władzy rodzicielskiej będzie możliwy jedynie, kiedy uwzględnia dobro dziecka. Możliwe jest zasądzenie alimentów przy opiece naprzemiennej, chociażby w celu wyrównania stopy życia dziecka u każdego z rodziców.
Sąd rozstrzyga na zasadzie subsydiarności, czyli wtedy kiedy rodzice nie są w stanie porozumieć się samodzielnie. W tym zakresie główny wpływ na decyzję sądu ma zakres praw rodzicielskich posiadanych przez rodziców. Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego, sąd może: powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom, zawiesić władzę rodzicielską jednego lub obojga rodziców, ograniczyć władzę rodzicielską jednego lub obojga rodziców, pozbawić władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców. Sąd zobowiązany jest do tego, aby w wyroku zawsze rozstrzygać o kwestiach powierzenia opieki nad dzieckiem, niezależnie od tego, czy wcześniej zapadły orzeczenia dotyczące ograniczenia, zawieszenia, czy pozbawienia władzy rodzicielskiej. Sąd posiada także uprawnienie do przywrócenia władzy rodzicielskiej osobie, która wcześniej została jej pozbawiona.
Kiedy sąd decyduje o ograniczeniu opieki nad dzieckiem i w jaki sposób może to zrobić?
Opieka nad dzieckiem jest ograniczana wtedy, gdy zagrożone jest dobro dziecka, czyli jego rozwój na każdej możliwej płaszczyźnie. Sąd może ograniczyć władzę rodzicielską przez nadzór kuratora sądowego, przez umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej, bądź też ograniczyć kontakty osobiste rodzica w taki sposób, że będą one odbywać się w obecności i pod nadzorem drugiego rodzica. W ostateczności sąd może także zakazać osobistej styczności rodzica z dzieckiem.
Należy przede wszystkim pamiętać, że rozwód rodziców nie jest łatwy dla dziecka, dlatego niezwykle istotne jest zadbanie o jego i swój stan psychiczny
