Jednym z najczęstszych przypadków, w których wierzyciele korzystają ze skargi pauliańskiej, są darowizny dokonywane przez dłużników. Przeniesienie mieszkania, domu czy samochodu na rzecz małżonka, dziecka albo innej osoby bliskiej ma na celu często uniknięcie egzekucji. Powstaje pytanie: czy obdarowany zawsze musi liczyć się z utratą majątku?
Darowizna jako czynność podlegająca skardze pauliańskiej
Zgodnie z art. 527 kodeksu cywilnego, każda czynność prawna, która prowadzi do pokrzywdzenia wierzycieli, może być uznana za bezskuteczną względem nich. Darowizna jest szczególnie narażona na zaskarżenie, ponieważ obdarowany nie daje w zamian świadczenia ekwiwalentnego. W efekcie majątek dłużnika zostaje uszczuplony bez żadnej rekompensaty.
Domniemania dotyczące osób bliskich
Prawo zakłada, że jeśli dłużnik dokonał darowizny na rzecz osoby bliskiej – małżonka, dziecka, rodzica czy rodzeństwa – to obdarowany wiedział o jego zadłużeniu. Oznacza to, że wierzyciel nie musi udowadniać złej wiary. To osoba trzecia musi wykazać, że nie miała wiedzy o sytuacji finansowej dłużnika.
Kiedy obdarowany może się bronić?
- jeśli dłużnik w chwili darowizny posiadał jeszcze majątek wystarczający do spłaty wierzycieli
- jeśli obdarowany nie wiedział i nie mógł wiedzieć o zadłużeniu
- jeśli wierzyciel spóźnił się z wniesieniem skargi, a roszczenie uległo przedawnieniu
Przykłady z praktyki
W Warszawie często zdarza się, że dłużnicy przepisują mieszkania na małżonków, licząc, że wierzyciel nie będzie mógł ich odzyskać. Podobnie w Katowicach pojawiają się sprawy, w których samochody czy działki są darowane dzieciom. W większości przypadków sądy uznają takie darowizny za bezskuteczne wobec wierzycieli.
Skutki uznania darowizny za bezskuteczną
Jeżeli sąd przychyli się do skargi pauliańskiej, obdarowany nie traci własności w sensie prawnym, ale wierzyciel może prowadzić egzekucję z darowanego majątku. Oznacza to, że mieszkanie czy samochód mogą zostać zajęte i sprzedane, aby zaspokoić roszczenia wierzyciela.
Wnioski
Obdarowany nie zawsze traci majątek w wyniku skargi pauliańskiej, ale musi liczyć się z tym, że wierzyciel będzie mógł prowadzić egzekucję. Kluczowe znaczenie ma analiza okoliczności sprawy i przygotowanie skutecznej obrony. Dlatego zarówno wierzyciel, jak i obdarowany powinni korzystać z profesjonalnej pomocy prawnika.
tel. 32 307 01 77
[email protected]
