Często otrzymujemy pytania od klientów dotyczące zarzutu działania na szkodę spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Jest to zrozumiałe, ponieważ każda w zasadzie decyzja może skutkować właśnie odpowiedzialnością karną, jeśli okaże się, że ma negatywne konsekwencje dla spółki.
Przestępstwo działania na szkodę spółki z o.o. jest regulowane przez art. 296 kodeksu karnego i zagrożone karą pozbawienia wolności nawet do 10 lat.
Czym jest działanie na szkodę spółki z o.o.?
Działaniem na szkodę spółki zwykle jest nadużycie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków przez osobę odpowiedzialną za sprawy majątkowe spółki. Jeśli decyzje te prowadzą do szkody przekraczającej 200 000 zł odpowiedzialność karna jest przewidziana także w przypadku czynu nieumyślnego, czyli bez woli jego popełnienia.
Przykłady działań na szkodę spółki
Dla zobrazowania jak szeroki charakter ma ten rodzaj przestępstwa i co może spowodować postawienie zarzutu z art. 296 k.k. warto zerknąć na poniższe przykłady:
- Zrzeczenie się wierzytelności i tym samym wzbogacenie dłużnika spółki;
- Prowadzenie działalności konkurencyjnej przez członka zarządu;
- Unikanie regulowania należności i narażanie spółki na postępowania sądowe i odsetki;
- Nierzetelne prowadzenie dokumentacji spółki, szczególnie tej finansowej;
- Wyprowadzanie środków finansowych ze spółki;
- Niekorzystne kontraktowanie;
- Rezygnacja z możliwości rozwoju;
- Nie spełnianie obowiązków publicznoprawnych.
Kto odpowiada za powyższe działania?
W przypadku spółek kapitałowych odpowiadają przede wszystkim członkowie zarządu, mogą odpowiadać także pracownicy na stanowiskach menadżerskich oraz kierowniczych jeśli działanie na szkodę spółki było powiązane z zakresem obowiązków takiego pracownika.
Jeśli mowa o spółkach osobowych, tutaj odpowiedzialność spoczywa przede wszystkim na wspólnikach spółki osobowej.
Odpowiedzialność karna
Art. 296 k.k. jest dość rozbudowany i różnicuje odpowiedzialność i zagrożenie karą na kilku płaszczyznach. Samo wyrządzenie znacznej szkody majątkowej podlegać może karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Natomiast już fakt sprowadzenia bezpośredniego niebezpieczeństwa wyrządzenia takiej szkody podlega karze pozbawienia wolności nawet do 3 lat.
Natomiast jeśli sprawca działa w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, kara może wynieść od 6 miesięcy do 8 lat.
W przypadkach określonych powyżej, jeśli szkoda o której mowa to szkoda w wielkich rozmiarach kara pozbawienia wolności wynosi od roku do 10 lat.
Kto jest uprawniony do złożenia wniosku o ściganie przestępstwa działania na szkodę podmiotu gospodarczego
Obecnie wniosek o ściganie, jeśli pokrzywdzonym nie jest Skarb Państwa, złożyć może każdy wspólnik, akcjonariusz czy udziałowiec pokrzywdzonego podmiotu.
Odpowiedzialność w toku procesu karnego
Sprawy o działanie na szkodę spółki mogą być skomplikowane i czasochłonne. Często konieczne jest powołanie biegłych do oceny okoliczności z perspektywy prawa karnego, co utrudnia ochronę praw pokrzywdzonego. Odpowiedzialność przypisuje się w momencie podejmowania decyzji, wobec czego nie można mówić o odpowiedzialności długofalowej za decyzje, które w momencie ich podejmowania były prawidłowe i nie można było przewidzieć tych właśnie konsekwencji dla podmiotu gospodarczego.
Dlatego już na początku procesu karnego warto korzystać z pomocy doświadczonego adwokata, bo już prawidłowo wykonane pierwsze czynności w postępowaniu przygotowawczym mogą znacznie ułatwić prowadzenie całego postępowania w drodze do uniewinnienia oskarżonego.
Warto wskazać, że zgodnie z art. 296 § 5 k.k., jeśli przed wszczęciem postępowania karnego szkoda zostanie naprawiona w całości odpowiedzialny za jej powstanie nie podlega karze.
Oskarżony musi liczyć się także z tym, że w toku procesu karnego Sąd może ustalić także obowiązek naprawienia szkody, co zastąpić może w tym przypadku postępowanie cywilne.
Podsumowanie
Działanie na szkodę spółki to poważne ryzyko prawne. Zarządzający firmami powinni być świadomi swoich obowiązków i działać w interesie swoich organizacji. Regularny kontakt z adwokatem, a także odpowiedni dobór kadry zarządzającej pozwoli uniknąć takiej odpowiedzialności jeszcze przed jej powstaniem, a w przypadku rozpoczęcia procesu karnego, złagodzi niepotrzebny stres i przyspieszy postępowanie.
Przeczytaj także:
