Wyłudzenie dotacji

Przede wszystkim czyn motywowany jest próbą uzyskania albo uzyskaniu od instytucji udzielającej kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego świadczenia pieniężnego przedkładając przy tym sfałszowany lub przerobiony dokument. Przestępstwo wyłudzenia kredytu zagrożone jest karą pozbawienia wolności na okres od 3 miesięcy do lat 5.

Za element istotny przestępstwa uznać należy tzw. wprowadzanie dezinformacji w działania organu finansowego, od którego podmiot stara się uzyskać środki finansowe. Sprawca posługując się w czasie przestępstwa dokumentem przerobionym, podrobionym lub poświadczającym nieprawdę, a także dokumentem nierzetelnym – czyli takim, który ma ułatwić doprowadzenie do uzyskania środków finansowych. Przykładem może być podanie wadliwym danych do wniosku i załączenie zaświadczenia o zarobkach, które to sprawca przygotował sobie sam.

Ratio legis przytaczanego artykułu stanowi prawidłowość, uczciwość oraz rzetelność prowadzenia obrotu gospodarczego, mającego zapewniać bezpieczne warunki dla obu stron umów o wsparcie finansowe takich jak powszechnie zaciągane umowy kredytowe czy pożyczkowe. Chodzi tu więc o ochronę zaufania między stronami przy zawieraniu umowy kredytowej czy wniosku o dotacje. 

Wystąpienie szkody po stronie poszkodowanego często jest widocznym skutkiem działania przestępcy i to na jej podstawie Sąd ustala wysokość zasądzanej kary. Inaczej jest natomiast w przypadku czynu przestępnego z art. 297 k.k., gdzie nie musi dojść do powstania szkody, a do ukarania wystarczy samo posługiwanie się fałszywym dokumentem mającym przysporzyć korzyści majątkowej.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 stycznia 2021 roku (sygn. akt IV KK 453/19) wskazał, że: “przestępstwo określone w art. 297 § 1 k.k. ma charakter formalny i kryminalizuje działania związane z nadużyciem zaufania co do prawdziwości przedkładanych dokumentów dla uzyskania instrumentu finansowego. Dla jego przypisania nie jest więc wymagane zaistnienie szkody.”

Zgodnie  z art. 297 k.k. osoba, która z własnej woli jeszcze przed rozpoczęciem postępowania karnego zapobiega wykorzystaniu środków finansowych albo rezygnuje z dotacji, która miała być jej przekazana, nie podlega karze. Podobną możliwość daje zaspokojenie roszczenia instytucji finansującej dotację.