Dlaczego przestrzeganie BHP jest obowiązkiem pracodawcy?
Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP) to jeden z podstawowych obowiązków pracodawcy. Kodeks pracy nakłada na niego obowiązek organizowania pracy w sposób bezpieczny, eliminowania zagrożeń oraz dostarczania pracownikom odpowiednich środków ochrony. Zaniechania w tym zakresie mogą prowadzić do poważnych konsekwencji – w tym odpowiedzialności odszkodowawczej wobec pracownika.
Rodzaje naruszeń BHP
Najczęściej spotykane naruszenia BHP to:
- brak szkoleń wstępnych i okresowych z BHP
- niedostarczenie środków ochrony indywidualnej (np. kasków, masek, rękawic)
- zły stan techniczny maszyn i urządzeń
- nieprawidłowa organizacja stanowiska pracy
- narażanie pracowników na szkodliwe czynniki (hałas, pyły, substancje chemiczne)
Skutki dla pracownika
Skutkiem naruszenia przepisów BHP mogą być wypadki przy pracy, choroby zawodowe lub trwałe pogorszenie stanu zdrowia. W takich przypadkach pracownik może domagać się:
- odszkodowania – za poniesione szkody materialne (np. koszty leczenia, utracone zarobki)
- zadośćuczynienia – za doznaną krzywdę i cierpienie
- renty – jeśli wypadek lub choroba powodują częściową lub całkowitą niezdolność do pracy
Odpowiedzialność pracodawcy
Pracodawca odpowiada wobec pracownika zarówno na gruncie prawa pracy, jak i prawa cywilnego. Odpowiedzialność może wynikać z:
- niewywiązania się z obowiązków BHP
- niedopełnienia obowiązku szkolenia i instruktażu
- zaniedbania w zakresie utrzymania maszyn i urządzeń
W praktyce sądy pracy wielokrotnie przyznają pracownikom wysokie odszkodowania, gdy wykazane zostanie, że do wypadku doszło wskutek zaniedbań pracodawcy.
Jak udowodnić naruszenie BHP?
Dowody mogą obejmować:
- protokół powypadkowy
- zeznania świadków
- dokumentację medyczną
- opinie biegłych
Im lepiej udokumentowane są naruszenia, tym większa szansa na uzyskanie odszkodowania.
Najczęściej zadawane pytania
Czy pracodawca odpowiada za każdy wypadek? Tak – ale tylko wtedy, gdy istniał związek przyczynowy między wypadkiem a zaniedbaniem BHP.
Czy można żądać zarówno odszkodowania, jak i zadośćuczynienia? Tak – są to dwa odrębne roszczenia, które mogą być dochodzone łącznie.
Czy ZUS zawsze wypłaca świadczenia? ZUS wypłaca świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego, ale dodatkowe roszczenia mogą być kierowane bezpośrednio do pracodawcy.
Podsumowanie
Naruszenie zasad BHP przez pracodawcę to nie tylko wykroczenie, ale także podstawa do roszczeń odszkodowawczych pracownika. Poszkodowany może domagać się odszkodowania, zadośćuczynienia czy renty. Kluczowe znaczenie ma wykazanie zaniedbań pracodawcy i udokumentowanie skutków wypadku lub choroby zawodowej.
tel. 32 307 01 77
[email protected]
