Obie instytucje łączy wspólna podstawowa przesłanka – zaistnienie zupełnego rozkładu pożycia. Pomimo wielu czynników, które łączą rozwód i separację, ostatecznie oba rozwiązania prowadzą do zupełnie odmiennych skutków wobec małżeństwa. Pozornie każdy zdaje sobie sprawę na czym polegają, jednak warto się zastanowić nad tym, które rozwiązanie będzie w naszym przypadku najlepsze.
Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, sąd orzeknie rozwód, jeśli jeden z małżonków żąda orzeczenia separacji, a drugi orzeczenia rozwodu i żądanie to jest uzasadnione. Jeżeli nie będzie to dopuszczalne, a orzeczenie separacji będzie zasadne, to sąd orzeknie o separacji małżonków. Jak możemy się zatem zorientować, sąd w obu przypadkach bada zaistnienie rzeczywistych okoliczności, którymi zostało dotknięte małżeństwo i orzeka zgodnie z nimi.
Podstawową różnicą pomiędzy rozwodem, a separacją jest fakt rozwiązania małżeństwa. W przypadku separacji mamy do czynienia jedynie z uchyleniem wspólnoty małżeńskiej, co oznacza, iż małżeństwo formalnie nadal będzie istnieć. Skutkuje to przede wszystkim tym, że żaden z małżonków nie może w tym czasie zawrzeć nowego związku małżeńskiego. Dodatkowo w przypadku zawarcia separacji nie wymaga się, aby rozkład pożycia małżeńskiego był trwały, a zatem można powiedzieć, iż na separację decydujemy się w sytuacji, kiedy widzimy jeszcze szanse dla istnienia małżeństwa. Co prawda, separacja oczywiście może prowadzić w ostateczności do rozwodu, jednakże podczas jej trwania, stanowi swego rodzaju „okres próbny” dla małżonków.
Rozwód natomiast jest rozwiązaniem definitywnie kończącym małżeństwo, a zatem wobec małżonków ustają wszystkie łączące ich dotychczas prawa, w tym wspólność małżeńska. Każdy z małżonków po rozwodzie ma prawo zawrzeć inny związek małżeński oraz wrócić do poprzedniego nazwiska (co nie jest możliwe w przypadku separacji).
Warto pamiętać o tym, że separacja jest stanem odwracalnym, sąd może wydać orzeczenie o jej zniesieniu. W przypadku rozwodu natomiast takiej możliwości nie ma, orzeczenie rozwodu skutkuje ostatecznym rozwiązaniem małżeństwa, dlatego przed podjęciem ostatecznej decyzji o rozwodzie, warto przemyśleć, czy separacja nie będzie dla nas korzystniejszym, bądź po prostu bezpieczniejszym rozwiązaniem.
