Rok 2025 przyniósł długo wyczekiwaną ulgę dla frankowiczów zawierających ugody z bankami. Ministerstwo Finansów przedłużyło obowiązywanie zwolnienia z podatku dochodowego dla osób fizycznych, które na drodze porozumienia z bankiem zmieniają warunki spłaty kredytu we frankach. W artykule wyjaśniamy, kto może skorzystać z ulgi, jakie warunki należy spełnić, co obejmuje zwolnienie i jak wygląda to w praktyce. Nowością w 2025 r. są również porozumienia kompensacyjne i wątpliwości dotyczące ulg odsetkowych – omawiamy to na końcu.
Na czym polega ugoda frankowa z bankiem?
Ugoda frankowa to porozumienie zawarte między kredytobiorcą a bankiem, na mocy którego dotychczasowy kredyt denominowany lub indeksowany do waluty obcej (najczęściej CHF) zostaje przeliczony na kredyt złotowy. Porozumienie najczęściej zawiera również umorzenie części salda zadłużenia, co skutkuje korzyścią majątkową dla kredytobiorcy – i rodzi potencjalny obowiązek podatkowy.
W typowej ugodzie frankowej bank:
- przelicza kredyt jakby był od początku złotowy,
- obniża saldo kapitału i nalicza odsetki według wskaźnika WIBOR/SARON lub stałej stopy,
- anuluje część zadłużenia lub pobranych wcześniej opłat.
Dla kredytobiorcy oznacza to zazwyczaj wyraźne zmniejszenie zobowiązania – co mogłoby być uznane za przychód podatkowy. I tu pojawia się problem podatkowy, który został rozwiązany przepisami specjalnymi.
Zwolnienie z podatku PIT dla frankowiczów – kto i kiedy skorzysta?
Na podstawie decyzji Ministra Finansów obowiązuje zwolnienie z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) w odniesieniu do korzyści uzyskanych w ramach ugód frankowych zawieranych z bankami. Obowiązuje ono w latach 2022–2025 i zostało oficjalnie przedłużone również na 2026 w drodze rozporządzenia.
Warunki skorzystania ze zwolnienia:
- ugoda dotyczy kredytu hipotecznego zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe,
- korzyść majątkowa wynika bezpośrednio z umorzenia części zobowiązania przez bank,
- ugoda została zawarta najpóźniej do 31 grudnia 2025 r. (lub 2026 r. – jeśli rozporządzenie zostanie znowelizowane).
W praktyce oznacza to, że kredytobiorca nie płaci podatku od umorzonej części zobowiązania, mimo że nominalnie uzyskuje on tzw. przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń.
Jak wygląda rozliczenie podatkowe ugody frankowej?
Jeśli ugoda została zawarta w warunkach objętych rozporządzeniem, bank nie wystawia kredytobiorcy PIT-11 ani PIT-8C. Kredytobiorca nie musi również wykazywać tej korzyści w swoim rocznym zeznaniu podatkowym. Co istotne – nie trzeba składać dodatkowych oświadczeń czy wniosków o zwolnienie.
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości (np. jeśli bank wystawi informację podatkową mimo obowiązującego zwolnienia) warto skonsultować się z doradcą podatkowym lub kancelarią specjalizującą się w sprawach frankowych.
Korzyści i ryzyka związane z ugodą – czy zawsze się opłaca?
Choć zwolnienie z podatku jest niewątpliwie korzystne, sama ugoda z bankiem nie zawsze będzie rozwiązaniem idealnym. Przed jej zawarciem warto dokładnie przeanalizować:
- ile bank umarza z kapitału,
- na jakich warunkach odbywa się przewalutowanie,
- czy nowy kredyt w PLN będzie oprocentowany zmiennie (WIBOR/SARON) czy stałą stopą,
- czy ugoda nie zamyka drogi do ewentualnego procesu sądowego.
W niektórych przypadkach kredytobiorcy, którzy już mają korzystne wyroki sądowe lub przesłanki do unieważnienia umowy, mogą stracić więcej na ugodzie niż zyskują.
Porozumienie kompensacyjne – czym różni się od klasycznej ugody frankowej?
Nowym rozwiązaniem pojawiającym się w 2025 roku są tzw. porozumienia kompensacyjne – forma rozliczenia z bankiem, w której strony ustalają „wyrównanie” rozbieżnych roszczeń bez jednoznacznego uznania winy lub przeliczenia kredytu.
Różnice w stosunku do standardowej ugody:
- brak przeliczenia kredytu na PLN – strony po prostu „kończą spór” kompensując wzajemne roszczenia,
- często stosowane po wyroku sądu I instancji – aby uniknąć apelacji,
- część banków twierdzi, że taka forma nie podlega zwolnieniu podatkowemu.
Uwaga: jeśli zawierasz porozumienie kompensacyjne, koniecznie skonsultuj jego treść z adwokatem. Można tak skonstruować porozumienie, by również objęte było zwolnieniem z PIT – ale wymaga to precyzji i znajomości aktualnych interpretacji podatkowych.
Ugoda frankowa a ulga odsetkowa – czy można łączyć te korzyści?
Wielu frankowiczów korzystało w poprzednich latach z tzw. ulgi odsetkowej – czyli możliwości odliczenia od podstawy opodatkowania części odsetek od kredytu mieszkaniowego (przysługującej na podstawie przepisów przejściowych). Pojawia się pytanie: czy zawarcie ugody z bankiem wpływa na prawo do skorzystania z tej ulgi?
Stanowisko organów podatkowych:
- ugoda sama w sobie nie wyklucza prawa do ulgi,
- ale trzeba zachować przejrzystość w rozliczeniach rocznych (np. PIT-37),
- jeśli bank umarza część odsetek – nie można ich ponownie odliczyć.
Zalecenie: w roku zawarcia ugody nie odliczaj ponownie odsetek objętych ugodą. W razie wątpliwości – złóż wniosek o interpretację podatkową lub skonsultuj się z kancelarią.
Ugoda frankowa a kredyty w euro – co z Deutsche Bankiem?
Choć artykuł dotyczy głównie kredytów we frankach, część jego treści ma również zastosowanie do kredytów w euro – zwłaszcza udzielanych przez Deutsche Bank, który stosował podobne konstrukcje prawne i klauzule indeksacyjne.
Obecnie pojawiają się pierwsze propozycje ugód dla posiadaczy kredytów EUR – również z opcją przewalutowania na PLN lub rozliczenia spornego salda. Warto wiedzieć:
- ugody dla kredytów EUR nie są objęte szczególnym rozporządzeniem podatkowym (dotyczy tylko CHF),
- ale możliwe jest zastosowanie ogólnej zasady o braku przychodu przy działaniu na rzecz zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych,
- każdą ugodę warto ocenić indywidualnie – zwłaszcza w kontekście praktyki Deutsche Banku.
Nasza kancelaria z Katowic reprezentuje również klientów z kredytami w euro – szczególnie wobec Deutsche Banku, który jako jeden z pierwszych instytucjonalnie proponuje tego typu ugody.
Podsumowanie
Ugody frankowe w 2025 roku są korzystniejsze niż kiedykolwiek wcześniej – przede wszystkim dzięki utrzymanemu zwolnieniu z podatku dochodowego. Ale uwaga – nie każda ugoda oznacza pełne bezpieczeństwo. Pojawiają się nowe formy porozumień (kompensacyjne), pytania o ulgi podatkowe i pierwsze próby objęcia ugodami kredytów w euro. Dlatego zanim podpiszesz jakiekolwiek porozumienie z bankiem, skonsultuj się z kancelarią prawną, która zweryfikuje propozycję i pomoże dobrać najkorzystniejsze rozwiązanie.
Potrzebujesz pomocy w analizie ugody? Nasza kancelaria z Katowic oferuje kompleksowe wsparcie dla frankowiczów – zarówno w sądzie, jak i na etapie negocjacji z bankiem.
