1. Czy klauzule indeksacyjne i denominacyjne w umowie są abuzywne?
Jednym z najważniejszych argumentów w sprawach kredytów walutowych jest abuzywność klauzul indeksacyjnych i denominacyjnych. Zgodnie z art. 3851 Kodeksu cywilnego, postanowienia umowne, które nie były indywidualnie negocjowane i rażąco naruszają interes konsumenta, są nieważne.
Wiele umów zawierało mechanizmy, które pozwalały bankom na jednostronne ustalanie kursów walut i wysokości zobowiązania kredytobiorcy. Sądy wielokrotnie orzekały, że takie klauzule są niedozwolone i mogą prowadzić do unieważnienia całej umowy.
2. Czy bank właściwie informował o ryzyku walutowym?
Banki miały obowiązek rzetelnie informować kredytobiorców o ryzyku kursowym. W praktyce jednak większość umów nie zawierała precyzyjnych informacji o możliwych konsekwencjach wzrostu kursu franka szwajcarskiego lub innej waluty.
- nie przedstawiano symulacji możliwych wzrostów rat.
- nie wyjaśniano mechanizmu wpływu kursu walutowego na saldo kredytu.
- banki często sugerowały, że kurs franka będzie stabilny.
Brak rzetelnej informacji może stanowić podstawę do unieważnienia umowy lub dochodzenia roszczeń wobec banku.
3. Czy bank mógł dowolnie ustalać kursy walut?
W wielu umowach kredytowych banki stosowały własne tabele kursowe do przeliczania wartości kredytu i rat. Problem polega na tym, że:
- banki mogły jednostronnie ustalać kursy kupna i sprzedaży walut,
- kredytobiorcy nie mieli wpływu na sposób ich obliczania,
- mechanizm ten prowadził do zawyżania zobowiązań.
TSUE oraz polskie sądy wielokrotnie podkreślały, że taki mechanizm jest niezgodny z prawem konsumenckim i może skutkować unieważnieniem umowy.
4. Czy bank miał prawo do wynagrodzenia za korzystanie z kapitału?
Banki często argumentują, że jeśli umowa kredytowa zostanie unieważniona, kredytobiorca powinien zwrócić nie tylko kapitał, ale także dodatkowe wynagrodzenie za jego używanie. Jednak wyroki TSUE oraz polskich sądów wskazują, że:
- nie ma podstaw prawnych do domagania się wynagrodzenia za korzystanie z kapitału,
- banki ponoszą konsekwencje stosowania nieuczciwych umów,
- unieważnienie kredytu oznacza zwrot wyłącznie kwoty kapitału.
Ten argument często przesądza o korzystnym dla kredytobiorcy wyroku.
5. Czy kredytobiorca może dochodzić zwrotu nadpłaconych rat?
W przypadku unieważnienia umowy kredytobiorca ma prawo dochodzić zwrotu wszystkich wpłaconych rat. Warto pamiętać, że:
- banki zobowiązane są do zwrotu nadpłaconych środków,
- kredytobiorca może również dochodzić odsetek ustawowych za opóźnienie,
- w niektórych przypadkach możliwe jest uzyskanie odszkodowania.
Roszczenia te można dochodzić na drodze sądowej, co może znacząco zwiększyć kwotę, jaką można odzyskać od banku.
Jak może pomóc adwokat?
Postępowania dotyczące kredytów walutowych wymagają szczegółowej analizy umowy i znajomości aktualnego orzecznictwa. Adwokat od spraw kredytowych może pomóc w:
- analizie umowy kredytowej i ocenie szans na unieważnienie,
- sporządzeniu pozwu przeciwko bankowi,
- prowadzeniu negocjacji w sprawie ugody,
- reprezentacji przed sądem.
Skorzystanie z pomocy adwokata z Katowic zwiększa szanse na skuteczne dochodzenie roszczeń i odzyskanie pieniędzy od banku.