Po rozwodzie każdy z byłych małżonków jest odpowiedzialny indywidualnie za własne utrzymanie. Istnieją jednak życiowe sytuacje, w których po ustaniu małżeństwa można liczyć na pomoc finansową od byłej żony czy byłego męża. Zatem komu i w jakich sytuacjach przysługuje możliwość wystąpienia z takim roszczeniem?
Kiedy przysługują alimenty po rozwodzie?
Alimenty mogą zostać określone już w wyroku rozwodowym wydawanym przez sąd orzekający o rozwodzie. Można jednak ubiegać się o przyznanie alimentów także później, w oddzielnym postępowaniu. Przyznanie alimentów związane jest z pojęciem równej stopy życiowej, zgodnie z którą, każdy człowiek ma prawo do równego poziomu życiowego, a małżonkowie w trakcie trwania małżeństwa zobowiązani są do przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny w równym stopniu i według swoich możliwości zarobkowych. W momencie rozwiązania związku małżeńskiego w drodze rozwodu sąd może zasądzić alimenty na małżonka. Mogą być one przyznane zarówno, kiedy małżeństwo zostało rozwiązane w postępowaniu rozwodowym z orzekaniem o winie, jak i wówczas, gdy orzeczono winę jednego z małżonków.
Komu mogą przysługiwać alimenty po orzeczonym rozwodzie?
Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym alimenty dla byłego małżonka uzależnione są od tego, czy sąd rozstrzygał o winie. Małżonek, który został uznany za winnego rozkładu pożycia małżeńskiego, nie może bowiem ubiegać się o alimenty od małżonka niewinnego. Co do zasady zatem o przyznanie alimentów może ubiegać się ten z małżonków, który nie ponosi winy za rozkład pożycia, jednakże mogą one być przyznane również wtedy, kiedy sąd orzeł o winie obojga małżonków.
Jakie kryteria decydują o wysokości alimentów?
Przede wszystkim należy pamiętać, że nie ma jednej ustalonej kwoty, którą powszechnie uznaje się za uniwersalną i odpowiednią. Wysokość należnych alimentów uzależniona jest od dwóch elementów: usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Zakres obowiązku alimentacyjnego uwarunkowany jest zatem konkretnymi okolicznościami życiowymi uprawnionego i zobowiązanego. Pod uwagę wziąć należy sytuację społeczno-ekonomiczną oraz cele i funkcje obowiązku alimentacyjnego.
Kiedy wygasa obowiązek alimentacyjny na byłego małżonka?
Wygaśnięcie obowiązku dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa po upływie 5 lat od daty uprawomocnienia się wyroku orzekającego rozwód w przypadku, gdy do alimentacji zobowiązany jest małżonek, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Czasowe ograniczenie obowiązku alimentacyjnego nie znajduje natomiast zastosowania, gdy do alimentacji zobowiązany jest małżonek uznany za winnego rozkładu. Dotyczy to zarówno małżonka uznanego za wyłącznie winnego jak i za współwinnego w wyroku rozwodowym. Obowiązek płacenia alimentów wygasa zawsze w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Natomiast bez znaczenia dla wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego jest zawarcie małżeństwa przez małżonka zobowiązanego.
