Mobbing to problem, który niestety występuje w wielu miejscach pracy, a jego konsekwencje mogą być poważne zarówno dla ofiar, jak i dla sprawców. Z punktu widzenia prawa, mobbing jest zjawiskiem niedopuszczalnym, a pracownik, który pada jego ofiarą, ma prawo do ochrony i rekompensaty. Poniżej przedstawiono, czym jest mobbing, jakie mogą być konsekwencje prawne dla pracodawcy, co grozi za mobbing w pracy oraz jak w tego typu sprawach może pomóc adwokat.
Jaka jest definicja mobbingu w pracy?
Mobbing w rozumieniu Kodeksu pracy to działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko niemu, polegające na długotrwałym i uporczywym nękaniu lub zastraszaniu, które wywołuje u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powoduje lub ma na celu poniżenie, ośmieszenie, izolowanie lub wyeliminowanie go z zespołu pracowników.
Mobbing może przybierać różne formy, takie jak:
- Stała krytyka pracy,
- Ośmieszanie przed innymi pracownikami,
- Celowe utrudnianie pracy,
- Wykluczanie z zespołu,
- Słowne lub fizyczne groźby.
Co grozi za mobbing w pracy?
Konsekwencje prawne mobbingu mogą być poważne, zarówno dla sprawcy, jak i dla pracodawcy, który nie podjął odpowiednich działań, aby zapobiec takiemu zjawisku. Przepisy polskiego Kodeksu pracy przewidują dla pracowników, którzy padli ofiarą mobbingu, kilka podstawowych uprawnień:
Prawo do odszkodowania
Pracownik, który wskutek mobbingu doznał rozstroju zdrowia, ma prawo domagać się od pracodawcy odszkodowania. Sąd pracy może przyznać poszkodowanemu rekompensatę za poniesione szkody fizyczne i psychiczne oraz związane z nimi koszty leczenia.
Prawo do zadośćuczynienia
Ofiara mobbingu może także ubiegać się o zadośćuczynienie za krzywdy niematerialne, takie jak stres, cierpienie psychiczne czy utratę poczucia własnej wartości. Zadośćuczynienie ma na celu wynagrodzenie za szkody emocjonalne wynikające z nieodpowiedniego traktowania w miejscu pracy.
Rozwiązanie umowy o pracę
Pracownik może również rozwiązać umowę o pracę z winy pracodawcy, jeśli ten dopuścił się mobbingu lub nie zapewnił odpowiednich warunków pracy, w których takie zjawisko nie miałoby miejsca. W takiej sytuacji pracownikowi przysługuje prawo do odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia lub – w przypadku umów na czas określony – za okres do końca trwania umowy.
Jakie są obowiązki pracodawcy w związku z mobbingiem w pracy?
Pracodawca ma obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, co obejmuje także zapobieganie mobbingowi. Jeśli nie podejmie odpowiednich działań mających na celu eliminację mobbingu w miejscu pracy, może być odpowiedzialny za naruszenie praw pracowniczych. Pracodawca powinien wdrożyć odpowiednie procedury, które umożliwią zgłaszanie przypadków mobbingu i ich efektywne rozpatrywanie.
Przepisy prawa pracy nakładają na pracodawców obowiązek reagowania na zgłoszenia o mobbingu oraz podejmowania działań zmierzających do wyjaśnienia sytuacji i ewentualnego ukarania sprawcy. W przeciwnym razie, pracodawca może ponosić odpowiedzialność prawną za działania swojego personelu.
Jak może pomóc adwokat w sprawach mobbingu w pracy??
W przypadku mobbingu w miejscu pracy, pracownik, który padł ofiarą, może zwrócić się o pomoc do adwokata. Adwokat może:
- Pomóc w zgromadzeniu dowodów na mobbing, takich jak e-maile, nagrania rozmów, zeznania świadków czy dokumentacja medyczna, która świadczy o doznanym rozstroju zdrowia.
- Doradzić, jakie kroki podjąć w przypadku eskalacji sytuacji, w tym jak prawidłowo zgłosić mobbing pracodawcy oraz jakie działania mogą być podjęte na drodze sądowej.
- Reprezentować pracownika przed sądem, przygotowując niezbędną dokumentację i argumentację prawną w sprawie o odszkodowanie lub zadośćuczynienie.
- Negocjować z pracodawcą w celu znalezienia rozwiązania polubownego, jeśli istnieje taka możliwość.
Skuteczna pomoc prawna może przyczynić się do uzyskania sprawiedliwości dla ofiary mobbingu, jak również poprawić warunki pracy poprzez wprowadzenie zmian, które zapobiegną podobnym sytuacjom w przyszłości.
