W dniu 25 kwietnia 2024 roku Sąd Najwyższy w pełnym składzie Izby Cywilnej podjął uchwałę dotyczącą jednego z najbardziej kontrowersyjnych tematów ostatnich lat w polskim systemie bankowym – kredytów frankowych. Uchwała ta, sygnowana sygnaturą III CZP 25/22, rozstrzygnęła kluczowe zagadnienia prawne dotyczące umów kredytowych indeksowanych oraz denominowanych do waluty obcej, które są przedmiotem licznych postępowań sądowych.
Kontekst prawny uchwały Sądu Najwyższego w sprawie kredytów frankowych
Wniosek o podjęcie uchwały został złożony przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, oparty na art. 83 § 1 ustawy o Sądzie Najwyższym, w kontekście rozbieżności w orzecznictwie. Uchwała stanowi odpowiedź na skomplikowaną sytuację prawną wielu kredytobiorców, którzy zaciągnęli zobowiązania w walutach obcych takich jak frank szwajcarski, euro czy USD.
Podstawowe punkty uchwały Sądu Najwyższego w sprawie kredytów frankowych:
Niedozwolone postanowienia umowne: Sąd Najwyższy uznał, że jeśli postanowienie umowy kredytu dotyczące sposoby wypłaty bądź spłaty kredytu zawiera postanowienie niedozwolone, to nie może zostać zastąpione poprzez zwyczaj bądź zmodyfikowane poprzez zastosowanie średniego kursu NBP, wbrew dotychczas przedstawianym przez Bank stanowiskom.
Skutki niewiążącej umowy: Jeżeli postanowienie umowy zawiera postanowienie niedozwolone, a umowa nie może pozostać w obrocie prawnym po usunięciu klauzuli abuzywnej, należy stwierdzić nieważność danej umowy kredytu.
Roszczenia o zwrot nienależnych świadczeń: W sytuacji, gdy umowa jest niewiążąca i bank wypłacił kredytobiorcy środki, każda ze stron może mieć roszczenia o zwrot nienależnie otrzymanych świadczeń, a więc z dotychczas aprobowaną teorią dwóch kondykcji.
Najistotniejszą kwestią pozostawało jednak roszczenie Banku do żądania wynagrodzenia za korzystanie z kapitału. Sąd Najwyższy w tym zakresie uznał, że Bankowi nie należy się żadne roszczenie ponad zwrot nominalnej kwoty kredytu wypłaconej w PLN.
Znaczenie uchwały Sądu Najwyższego w sprawie kredytów frankowych:
Uchwała Sądu Najwyższego wprowadza istotne wyjaśnienia w kwestii traktowania umów kredytowych indeksowanych do walut obcych, które mogą prowadzić do masowych rozstrzygnięć w toku indywidualnych spraw sądowych.
Zachęcamy do zapoznania się z pełnym tekstem uchwały, który dostępny jest na stronie Sądu Najwyższego, aby uzyskać szczegółowe informacje o jej treści i potencjalnych implikacjach dla osób posiadających kredyty frankowe.
