Jak odzyskać pieniądze z ZUS po śmierci osoby ubezpieczonej?
Odzyskaj pieniądze z ZUS. Składkami na ubezpieczenia społeczne określamy kwoty pieniężne odkładane za daną osobę w związku z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą lub wykonywaniem pracy w ramach stosunku pracy, ewentualnie na podstawie umowy zlecenia. Obecnie wyróżniamy 4 rodzaje takich składek: na ubezpieczenie emerytalne, na ubezpieczenie rentowe, na ubezpieczenie chorobowe, na ubezpieczenie wypadkowe.
Składki ZUS posiadają typowo majątkowy charakter, ich minimalna i maksymalna wielkość jest uregulowana konkretnymi przepisami Ustawy. Czy to jednak wystarczy do tego, aby mogły być one przedmiotem dziedziczenia lub zapisu testamentowego?
Zgodnie z treścią art. 922 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby, niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.
Czy można odzyskać pieniądze z ZUS po śmierci osoby ubezpieczonej?
Ustawodawca przewidział możliwość dziedziczenia składek na ubezpieczenia społeczne opłacanych na rzecz zmarłego.
Jeśli zmarły odkładał pieniądze składkowe do ZUS-u tylko w ramach I filaru, jego pieniądze zostaną niestety przejęte przez państwo.
Natomiast jeżeli część kwoty składkowej była przekazywana do OFE, a więc także do II filaru, to te pieniądze będą podlegały dziedziczeniu w ramach zwykłych zasad spadkowych.
W sytuacji, gdy zmarły pozostawił testament, to składki z II filaru trafią w ręce tylko powołanych do dziedziczenia osób. Jeśli jednak testamentu nie pozostawiono lub został on unieważniony, do dziedziczenia dojdą w takim przypadku osoby z najbliższej rodziny zmarłego zgodnie z zasadami wyrażonymi w Kodeksie cywilnym.
Jak odzyskać składki ZUS zmarłego?
Powołanie do odbioru takich pieniędzy nie oznacza jednak, że zostaną one automatycznie przekazane przez fundusz uprawnionej osobie.
W przypadku, gdy uprawnionym do odebrania składek ZUS jest powołany do dziedziczenia spadkobierca wymaga się od niego przedłożenia aktu poświadczenia dziedziczenia albo odpisu prawomocnego postanowienia sądowego w sprawie stwierdzenia nabycia spadku po ubezpieczonym.
Składki ZUS mogą podlegać dziedziczeniu tylko wtedy, gdy zostały zgromadzone w ramach II filaru OFE. Jeśli ubezpieczony opłacał składki wyłącznie w ramach I filaru, zgromadzone tam pieniądze niestety przepadają. Środki w OFE podlegają zarówno testamentowemu, jak i ustawowemu dziedziczeniu, ubezpieczony może przy tym wyznaczyć do odbioru takich pieniędzy osobę spoza grona potencjalnych spadkobierców. Odbiór środków z OFE jest możliwy tylko, gdy uprawniony przedłoży skrócony odpis aktu zgonu ubezpieczonego, a niekiedy także i dokument potwierdzający jego prawa do spadku.
Kto może dziedziczyć składki ZUS po śmierci osoby ubezpieczonej?
Małżonek – małżonek zmarłego ubezpieczonego może mieć prawo do dziedziczenia świadczenia z tytułu zgonu, które jest jednorazowym świadczeniem wypłacanym przez ZUS.
Dzieci – dzieci zmarłego ubezpieczonego mogą mieć prawo do świadczeń rodzinnych, takich jak renta rodzinna lub świadczenie wychowawcze.
Inne osoby – w niektórych sytuacjach, na przykład w przypadku braku małżonka lub dzieci, inne osoby mogą mieć prawo do dziedziczenia świadczeń z tytułu zgonu, np. rodzice, rodzeństwo lub inne osoby wskazane przez zmarłego.
Jakie kroki należy podjąć, aby odzyskać składki ZUS po śmierci osoby ubezpieczonej?
W pierwszej kolejności należy sprawdzić czy zmarły posiadał środki zgromadzone w II filarze OFE (Otwartym Funduszu Emerytalnym). Jeśli tak, składki te podlegają dziedziczeniu. Jeśli jest się spadkobiercą, trzeba uzyskać zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia lub odpis prawomocnego postanowienia sądowego w sprawie stwierdzenia nabycia spadku po zmarłym. Jeżeli nie wiadomo, do którego OFE należał zmarły, należy uzyskać tą informację w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. W niektórych przypadkach wymagany będzie prawomocny akt poświadczenia dziedziczenia, aby uzyskać te informacje. Zgłoszenie zgonu osoby ubezpieczonej do odpowiedniego OFE będzie wymagane. Dokumenty mogą różnić się w zależności od funduszu, ale zazwyczaj będzie to akt zgonu ubezpieczonego oraz wniosek o wypłatę zgromadzonych środków. Jeśli jest się uprawnionym do odbioru składek ZUS po zmarłym, trzeba będzie wypełnić odpowiednie formularze lub złożyć wniosek o wypłatę środków zgromadzonych w OFE.
