Zabezpieczenie powództwa w sprawie frankowej

Jednym z argumentów przemawiających za wytoczeniem pozwu bankowi o ustalenie nieważności i zasądzenie dotychczasowych wpłat jest możliwość wstrzymania płatności rat kapitałowo-odsetkowych na czas procesu. Takie orzeczenie w wielu przypadkach pozwala odetchnąć Frankowiczom i ze spokojem patrzeć na rozwój sytuacji w procesie. W jaki sposób można uzyskać zabezpieczenie powództwa w sprawie frankowej i na czym ono polega?

Zabezpieczenie powództwa w sprawie frankowej – zakres.

Zgodnie z art. 730 (1) § 1 kpc udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Przytoczony przepis wskazuje, że należy wykazać dwie przesłanki: swój interes prawny oraz uprawdopodobnić roszczenie. Kodeks przewiduje kilka sposób zabezpieczenia, lecz w kontekście spraw frankowych istotne jest w zasadzie wskazane w art. 755 § 1 pkt 1) unormowanie praw i obowiązków stron lub uczestników postępowania na czas trwania postępowania. W tym sensie zabezpieczenie może polegać na:

wstrzymaniu obowiązku uiszczania rat kapitałowo-odsetkowych
zakazanie bankowi wzywania do zapłaty
zakazanie bankowi odnotowywania braku wpłat w BIK
zakazanie wypowiadania umowy w związku ze wstrzymaniem obowiązku płatności

W przypadku uwzględnienia ww. żądań Frankowicza nie musi on w zasadzie przejmować się obowiązkiem spłaty rat, albowiem to Sąd orzekający uznał, że jego roszczenie polegające na uznaniu nieważności umowy zostało uprawdopodobnione i ma on interes prawny w ustanowieniu zabezpieczenia.

Czy każdy Sąd postanawia o zabezpieczeniu powództwa na czas procesu?

Niestety praktyka orzecznicza wskazuje, że kwestia ta nie została ujednolicona. Stąd często się zdarza, że jeden sędzia z wydziału postanawia o zabezpieczeniu, a inny natomiast nie lub nawet uchyla takie postanowienia w postępowaniu zażaleniowym. Niemniej wyrok TSUE w sprawie C-287/22 z dnia 15 czerwca 2023 r. może znacząco wpłynąć na orzecznictwo w polskich sądach. Trybunał wskazał, że ądy krajowe powinny uczynić wszystko, co leży w zakresie ich kompetencji, uwzględniając wszystkie przepisy prawa krajowego i stosując uznane w porządku krajowym metody wykładni, by zapewnić pełną skuteczność tej dyrektywy i dokonać rozstrzygnięcia zgodnego z realizowanymi przez nią celami (wyrok z dnia 6 listopada 2018 r., Max‑Planck‑Gesellschaft zur Förderung der Wissenschaften, C‑684/16, EU:C:2018:874, pkt 59 i przytoczone tam orzecznictwo). Ponadto podniósł, że art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13 w związku z zasadą skuteczności należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie orzecznictwu krajowemu, zgodnie z którym sąd krajowy może oddalić złożony przez konsumenta wniosek o zastosowanie środków tymczasowych mających na celu zawieszenie, w oczekiwaniu na ostateczne rozstrzygnięcie w przedmiocie unieważnienia zawartej przez tego konsumenta umowy kredytu ze względu na to, że owa umowa kredytu zawiera nieuczciwe warunki, spłaty rat miesięcznych należnych na podstawie wspomnianej umowy kredytu, w sytuacji gdy zastosowanie takich środków tymczasowych jest konieczne dla zapewnienia pełnej skuteczności tego orzeczenia. Stąd zabezpieczenie powództwa w sprawie frankowej powinno być częściej stosowane z korzyścią dla Frankowiczów, którzy nie będą musieli płacić rat za nieważną umowę.

Zmiany postanowień o zabezpieczeniu na korzyść Klientów

Kancelaria odnotowała, że przytoczone orzeczenie wpłynęło znacząco na orzecznictwo sądów w tzw. sprawach frankowych. W kilku postępowaniach I instancja oddaliła wnioski o zabezpieczenie, lecz najprawdopodobniej na skutek wyroku TSUE postępowanie zażaleniowe zakończyło się sukcesem i niekorzystne postanowienia zostały zmienione, dzięki czemu Klienci Kancelarii mogą się cieszyć z uprawnienia do niepłacenia rat nieuczciwych umów.